Saopštenje za javnost načelnika opštine Istočno Novo Sarajevo prenosimo u cjelosti:
Poštovani sugrađani, u cilju informisanja javnosti o aktuelnom problemu vodosnabdijevanja na teritoriji opština Istočno Novo Sarajevo i Istočna Ilidža, pripremili smo preciznu i tačnu analizu dosadašnjih koraka, te trenutne i buduće aktivnosti koje su ili će biti preduzete kako bismo riješili nezavidnu situaciju u kojoj se nalazimo.
Prvo, da bismo upoznali javnost sa srži problema, neophodno je da predstavljamo sljedeće podatke:
Vrelo Tilava je tipično kraško vrelo, što znači da varira u toku godine, a njegova prosječna izdašnost kreće se oko 150l/s u periodu od maja do novembra, a u periodu od novembra do maja i oko 180l/s.
Minimalna izdašnost izvorišta Tilava do 2019. godine bila je oko 100l/s, što je sasvim dovoljna količina vode da snabdije više od 35000 stanovnika sa pratećom industrijom. Do 2019. godine, minimalna izdašnost se javljala povremeno krajem septembra ili početkom oktobra, dok je u ostalim periodima bila daleko iznad nivoa potrebnog za broj stanovnika koji pokriva KP „VIK“ Istočno Sarajevo.
2019. godine dešava se da minimalna izdašnost pada ispod 100l/s u periodu od sredine oktobra do kraja novembra.
Ove godine, minimalna izdašnost vrela počela se javljati već sredinom avgusta, što je prvi put zabilježeno u istoriji mjerenja, nakon čega konstantno pada. U septembru je zabilježena minimalna izdašnost vrela u istoriji mjerenja, na 65 l/s.
Razlog minimalne izdašnosti ove, a i u protekle dvije godine leži u smanjenju količina padavina, za period maj – avgust 2021.godine palo je 190 l/m2, što je za 160 l/m2 manje u odnosu na referentni period 1961 – 2001 (prosjek je 350 l/m2) što pojednostavljeno znači da je manje padavina za 45% nego u godinama kada je vodosnabdijevanje bilo uredno. Tokom razgovora sa hidrogeolozima ustanovljeno je na svim kraškim vrelima u zemlji izdašnost smanjena za oko 10-20% u navedenom periodu. Prateći ciklus kruženja vode u prirodi, evidentno je da je nedostatak padavina uzrokovao presušivanje velikog broja izvora i otežao urednu isporuku usluge.
Da bi se riješio problem, hronološki, preduzeti su sljedeći koraci:
1. 2018. godine usvojen je Akcioni plan za smanjenje gubitaka i neprihodovane vode, kroz koji je definisan niz mjera u cilju smanjenja gubitaka vode na ekonomski i tehnički prihvatljiv nivo. U tu svrhu sistem je podijeljen na 7 zona, gdje se vrši detekcija nevidljivih gubitaka modernom opremom za detekciju kvarova, nakon čega se vrši opravka kvarova te zamjena zastarjelih cjevovoda.
U proteklom periodu postavljena su četiri mjerna mjesta i aktivno se radilo na rekonstrukciji mreže u navedene četiri zone. Istovremeno, sa timom stručnjaka pristupilo se ispitivanju izdašnosti postojećih vrela u blizini filter postrojenja „Tilava“, gdje su dobijeni podaci da vrelo Topličina raspolaže sa 6-10l/s, te vrelo Kasipovac sa 8-15 l/s.
Vrelo Topličina je priključeno na vodovodni sistem Tilava u avgustu 2021. godine, a danas se u sistem uključuje i vrelo Kasipovac, čime se trenutni kapacitet povećava za oko 10-14 l/s.
2. U prethodnom periodu izvršeni su radovi priključka naselja Famos (Trg Miroslava Berjana) na pumpu stanicu Donje Mladice, te je u Gornjem Kotorcu sagrađena nova pumpna stanica, čime se postiže optimalniji pritisak i rješava postojeći problem.
3. KP „VIK“ je, uz podršku Opštine Istočno Novo Sarajevo, a u okviru projekta Ekofonda Republike Srpske angažovao tim hidrogeologa i geofizičara iz Republičkog zavoda za geološka istraživanja Zvornik, koji je uradio projekte hidrogeoloških istraživanja pitkih podzemnih voda u širem području izvorišta Tilava u cilju obezbjeđenja dodatnih količina pitke vode za vodosnabdijevanje opštine Istočno Novo Sarajevo i program sanitarne zaštite izvorišta Tilava za planski period 2021-2025. – elaborat o kvalitetu i rezervama podzemnih voda izvorišta Tilava u cilju dobijanja tačnih podataka i pronalaska rješenja problema smanjene izdašnosti u mjesecima u kojima je došlo do redukcija.
4. Danas, 30. septembra otvoreni su pregovori sa Ministarstvom komunalne privrede, infrastrukture, prostornog uređenja, građenja i zaštite okoliša Kantona Sarajevo, gdje su u toku finalni dogovori i pripremni radovi za privremenu kupovinu određenih količina vode – oko 20l/s, kako bi se dostupne količine vode povećale na nivo kojim će se obezbijediti urednije snabdijevanje stanovnika naše dvije opštine. Sve informacije koje se pojavljuju u proteklom periodu o prodaji vode Kantonu Sarajevo su netačne, budući da je ugovorom o saradnji, potpisanom 2017. godine definisano da će Istočno Sarajevo višak vode prodati Kantonu i navedeni ugovor je važio do maja 2018. godine, nakon čega nije dolazilo do obnavljanja istog.
4. Opština Istočno Novo Sarajevo je u pregovorima sa Svjetskom bankom o kreditnom zaduženju za modernizaciju i rekonstrukciju filterskog postrojenja „Tilava“, te proširenje postojećeg rezervoarnog prostora. Procijenjena vrijednost investicije je 4,4 miliona KM i jedan je od najznačanijih koraka u trajnom rješenju pitanja vodosnabdijevanja ove dvije opštine. U proteklom periodu smo pokušali preduprijediti današnji problem i dogovoriti dalje korake u navedenoj rekonstrukciji i zajedničkom rješenju ovog pitanja za obje opštine, ali nismo naišli na saradnju, niti volju za učešćem, ali o tome će detaljnije biti riječi u narednim saopštenjima. Trenutni prioritet i najvažnija aktivnost jeste pružanje savremene i adekvatne usluge stanovnicima i opštinska uprava Istočno Novo Sarajevo danonoćno radi na postizanju rezultata.
5. Jedan od koraka kojim će se doprinijeti trajnom rješenju problema vodosnabdijevanja jeste uvođenje izvora Grabski mlini, koje se nalazi u naselju Kijevo, Opština Trnovo, u sistem, kojim će se obezbijediti do 25l/s. Već su upućeni zahtjevi za saglasnosti i potrebne dozvole nadležnim institucijama i na proljeće počinju radovi, koji podrazumijevaju polaganje dovodnog cjevovoda duž regionalnog puta Sarajevo – Foča. Vrijednost investicije je oko 2 000 000,00 KM, u čijoj realizaciji će, kako je potvrđeno, učestvovati Vlada Republike Srpske, Opština Istočno Novo Sarajevo i Grad Istočno Sarajevo.
Duboko svjestan problema koji izaziva neredovno vodosnabdijevanje, te opravdane frustracije svih stanovnika, siguran sam da ćemo zajedničkim naporima i velikodušnim strpljenjem svi doprinijeti da redukcije budu dio prošlosti koja se, tvrdim, neće ponoviti.
U narednom periodu, redovno ću obavještavati javnost o urađenim koracima i stanju sa vodom, te još jednom zahvaljujem na izuzetnom strpljenju i razumijevanju.
