Nedavno završena arheološka kampanja na lokalitetu Egeta kod Brze Palanke bila je usmjerena na istraživanje sjeveroistočne kule utvrđenja, a nalazi se u takozvanom sektoru pet.
Radovi su realizovani u okviru projekta koji je podržalo Ministarstvo kulture i informisanja, a realizovali su ga Muzej Krajine u Negotinu i Odjeljenje za arheologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu. Istraživanja je pomogao sopstvenim sredstvima i negotinski muzej.
“Radili smo sa ciljem da severoistočnu kulu utvrđenja pripremimo za restauratorsko-konzervatorske radove. Ima 55 kvadratnih metara i potpuno smo je očistili do dubine dva i po metra, negde i niže zbog pada terena. Sada se kula vidi sa spoljne i unutrašnje strane, sve je iscrtano i sva je dokumentacija na terenu završena. Cilj je, kao i sve ovo što radimo na Limesu, Šarkamenu i svim našim lokalitetima, da se to u jednom trenutku konzervira i na pravi način predstavi javnosti”, kaže muzejski savjetnik Muzeja Krajine u Negotinu arheolog Gordan Janjić koji je uz vanrednog profesora na Odeljenju arheologije Filozofskog fakulteta u Beogradu dr Pericu Špehara rukovodilac projekta.
Utvrđenje na lokalitetu Egeta prava je misterija. Nalazi se na mjestu starijih nalazišta iz praistorijskog i rimskog doba. Utvrđenje je i jedini utvrđeni vizantijski spomenik na desnoj obali Dunava.
“To je fantastično otkriće. Mi smo tražili antiku sa namerom da objedinimo lokalitete iz perioda Limesa, a dobili smo srednjovekovnu građevinu iz 11. veka sa nalazima koji to potvrđuju. U jednom delu imamo praistorijske slojeve što znači da je neki kontinuitet življenja tu bio. Najveći problem je to što je taj lokalitet prekopavan vojnim vežbama JNA pre 40-50 godina i dobrim delom je devastirana istočna strana utvrđenja, istočni bedem, jednim delom i zbog pozajmišta peska na zapadnoj strani, ali mi polako radimo sa ciljem da to prezentujemo na pravi način”, dodaje Janjić.
Namera je arheologa da kampanju prate i konzervatorski radovi. Ovaj multikulturalni lokalitet sa slojevima praistorije, antike do srednjeg vijeka, u proteklih pet godina prošao je kroz geo-fizička istraživanja i arheološka iskopavanja pa je red da se sve pronađeno na Egeti i adekvatno zaštiti.
“Imamo jednu celinu, jako lepu kulu koja je kružnog oblika, neobična, vrlo važna, s obzirom na to da se radi o 11. veku. To je i praktično raritetna stvar. S obzirom na dosadašnja petogodišnja istraživanja došli smo do dovoljno podataka da već, možda, naredne godine možemo razmišljati o jednoj monografiji, a vrlo smo blizu do dovođenja materijala u takvo stanje da možemo da radimo i izložbu koja bi obišla čitavu Srbiju, pogotovu što se radi o jedinstvenom utvrđenju te vrste”, ističe Janjić dodajući da će se na sljedećem konkursu Ministarstva kulture pojaviti sa zahtjevom za obezbjeđivanje sredstava za izradu projektne dokumentacije za konzervatorske radove na ovom lokalitetu.
(Kurir.rs/Novosti)
