Knjiga “Amaterski film u Banjaluci” autora Gorana Baraća, koja je pisani spomenik svim kino-amaterima iz grada na obalama Vrbasa i njihovim pokretnim slikama, predstavljena je večeras na Palama.
Barać je rekao da je na knjizi radio 15 godina kako bi sklopio priču o istoriji amaterskog filma u Banjaluci od 1937. do 1990. godine, kada je kino-amaterski pokret svuda na prostoru bivše Jugoslavije i prestao da postoji.
“Prikupljao sam podatke, dokumente, svjedočanstva nekadašnjih kino-amatera, filmove, kako bih sklopio priču o genezi amaterskog filma kroz 53 godine trajanja ovog specifičnog kinematografskog pokreta u Banjaluci”, rekao je Barać novinarima.
On je naveo da su tokom 53 godine banjalučki kino-amateri snimili 183 dokumentarna, eksperimentalna i igrana filma, koji su vrlo značajni po tome što su jedini reprezenti predratnog i ratnog snimanja amaterskih filmova u čitavoj BiH.
Prema njegovim riječima, jedino su banjalučki kino-amateri prije i za vrijeme Drugog svjetskog rata snimali svoje filmove, odnosno koristili svoje kamere za snimanje nekih važnih događaja koje su se u to vrijeme dešavali.
On je napomenuo da amaterski pokret u Banjaluci poslije 1990. godine nije obnovljen, te da je on jedini predstavnik izvornog filmskog neprofesionalizma u Banjaluci, ali i cijeloj BiH.
“Od svega četiri knjige na prostoru bivše Jugoslavije, ikada napisane o amaterskom filmu, od kojih je jedna i moja, sigurno može mnogo pomoći mlađim naraštajima jer je ameterski film potpuno neistražena oblast kinomatografije i značajan segment sedme umjetnosti”, smatra Barać.
Direktor Kinoteke Republike Srpske Snježan Lalović zadovoljan je što je objavljena jedna ovakva knjiga, koja uz malu dopunu može da bude dobra doktorska disertacija
On je istakao da je amaterski film doživio procvat prije i za vrijeme Drugog svjetskog rata.
“Amaterski kino-klubovi u BiH imali su veliki značaj zato što su izašli veliki autori poput Emira Kusturice, Ćire Mandića, filmski kritičari, selektori sadašnjih velikih filmskih festivala. Amaterski film je amaterski samo toliko, koliko zbog nedovoljnih sredstava da se snime neki veliki igrani filmovi”, objasnio je Lalović.
On je dodao da je za Kinoteku Republike Srpske značajno da je autor Barać poklonio ovoj ustanovi deset eksponata za muzej, te naveo da će, osim svojih 150 eksponata, imati i kamere kojima su radili banjalučki kino-amateri, kino-projektori amaterski i magnetofon za snimanje tona za film.
Profesor teatrologije i dramaturg pri Filozofskom fakultetu u Istočnom Sarajevu Rade Simović istakao je da autor u knjizi potencira monografiju neprofesionalnog filma.
“Tu ima sjajnih filmova. Barać je uradio monografiju, prihvatio se takvog posla da je u arhivi proveo 1.400 časova da bi ispeglao filmove, a radi se o 201 filmu. To je veliki podvig i trenutno u kulturi najveći iskorak kada je u pitanju izdavačka kulura”, naveo je Simović.
Knjiga je promovisana u organizaciji Kinoteke Republike Srpske, u izdanju Udruženje Arhivskih radnika Republike Srpske, Arhiva Republike Srpske i Kinoteke Srpske.
/SRNA/
