Samopouzdanje je crta ličnosti s kojom se ne rađamo, već stičemo i razvijamo tokom života. Iza nadmenosti i narcizma krije se osjećanje niže vrijednosti, koje osoba pokušava da kompenzuje prepotentnim ponašanjem, iz straha da će okolina prozreti njene slabosti.
PREPOTENTNOST I KOMPLEKS VIŠE VREDNOSTI
Kompleks više vrijednosti je u naučnim krugovima prevaziđen pojam, koji je uveo Adler pre više od jednog vijeka, a koji je ostao u upotrebi u svakodnevnom govoru kao jedan od popularno psiholoških pojmova.
Kada neko želi da opiše prepotentnost, obično govori o tzv. kompleksu više vrijednosti. To je lažna, samoobmanjujuća slika o sebi, kada je osoba na svjesnom planu uvjerena da posjeduje vrijednosti koje realno nema (pamet, ljepotu, vještine, talenat i sl.).
Kada ne ostvari svoje (previsoke) ciljeve, krivi drugog (okruženje, zemlju, okolnosti, sudbinu). Misli da joj drugi zavide, da je sputavaju iz ljubomore. Njena procjena sebe i svojih potencijala je nerealna, ima želju ali bez realne mogućnosti da ih ostvari. Zato je nezadovoljna, frustrirana, besna i sklona projekcijama. Misli da joj visok položaj pripada, sklona je tzv. “skorojevićkom“ ponašanju, radi sve da bi ubjedila druge da je nešto posebno.
Obično bira zanimanja u kojima nije moguća objektivizacija uspeha, niti je moguće takmičenje i poređenje (samoreklamiranje a bez formalnog obrazovanja u okviru raznih oblasti umjetnosti, pri čemu je glavna težnja da se medijski eksponira ili da se bavi „prodavanjem magle“).
PREPOTENTNOST I KARAKTERISTIKE PONAŠANJA
Prepotentnost na planu ponašanja je nadmenost koja iritira ljude, težnja da se bude u krugu poznatih osoba, da se radi ono „običnom čovjeku“ nije dozvoljeno.
Prepotentnost, na nesvjesnom planu to je pokušaj nadkompenzacije osjećanja niže vrijednosti, koji je nastao u djetinjstvu. Zbog osjećanja sopstvene neadekvatnosti takve osobe teže da budu obožavane, s’tim što pažnju i toplinu ne mogu uzvratiti.
Obično ili izbegavaju veze ili se udaju/žene više puta. U vezi su naporni, u stalnoj potrazi za uzbuđenjima i očekivanjima da im se partner povinuje. Njihov život se zasniva na laži jer se boje da neće biti prihvaćeni ako budu takvi kakvi su.
Oni npr. kriju neuspjeh na fakultetu pričajući da su već diplomirali ili su na nekoliko fakulteta istovremeno, neki od njih kriju godine, a neki se pretvaraju da idu na posao.
Izmišljaju da se druže sa poznatim osobama (ili se zaista kreću u tom društvu ali iz pogrešnih pobuda), stide se svog porijekla, prekrajaju biografiju, ističu kod svojih poznanika uvijek čime se bave, a ne kakvi su, rukovode se interesima.
Na kraju sami povjeruju da su „viša kasta“, pa učine sve da u takvom društvu i ostanu (česte su veze i brak iz interesa sa osobama na položaju).
Posežu i za plastičnim operacijama da bi bili bliži zamišljenom idealu.
Odišu neautentičnošću, pa su drugima odbojni, što još više učvršćuje njihov doživljaj da su neprihvaćeni (jer su „posebni“).
PREPOTNETNOST I PARTNERSKI ODNOSI
Odlikuje ih cinizam i potreba da pljuju sve, a sebe veličaju. Nijedan posao im nije dovoljno dobar, ne podnose autoritet, teže igrama na sreću jer to je način da se brzo i lako obogate.
Njihova životna deviza je „dobiti puno (sve), a dati malo“.
Kao roditelji i partneri su hladni, sem ako glumom mogu ostvariti cilj, zanimljivi samo kada ima publike sa strane, često biraju poslove koji imaju veze sa eksponiranošću. Najbolje ih opisuje poslovica „Prazno bure jače zveči“, ponašaju se kao u priči „Carevo novo odelo“, njihov pandan u životinjskom svetu je paun.
Imaju potrebu za preuveličavanjem, naročito kada govore o sebi. Česti su korisnici društvenih mreža, zavisni od lajkova i načina na koji ih drugi vide. Nerijetko prikazuju da su bili negdje gdje u realnosti nisu, ali to žele. Pretvaraju se da sve znaju i prate, iako su površni.
OSOBE NISKOG SAMOPOŠTOVANJA
Na psihoterapiju su veoma otporni, obično se pojave na nagovor najbližeg okruženja i brzo je napuštaju, ne istrajavaju jer ne vole da drugi otkriju kakvi su. Ima ih u svim slojevima društva, obično se za njih vezuju osobe niskog samopoštovanja sklone depresiji i nekoj vrsti mazohizma.
Skloni su paralelnim vezama jer im je potrebno da ih drugi veličaju i obožavaju, normalna veza ih guši, ne vole monotoniju. Često lažu, prisniji su sa osobama koje ih tek upoznaju, nego sa onima pored kojih su. Vole da budu u prednosti u odnosu na ostale i to često ističu, a nekada ih je teško prozreti jer je osvojeni trofej iz sfere socijalno poželjnog ponašanja (znatno veći broj djece od uobičajnog, ogroman broj hobija, više fakulteta i slično), čine sve da bi proizveli divljenje.
NIVO ASPIRACIJE U NESKLADU SA SPOSOBNOSTIMA
Lepo je kada osoba sebi postavlja ciljeve, a najbolje kad je nivo aspiracije u skladu sa sposobnostima, što kod kompleksa više vrijednosti (prepotentnost), obično nije slučaj. Međutim, kod njih se često javlja neurotični perfekcionizam kao izraz nesamopouzdanja. Žele sve i najbolje zato što je dobro samo ono što je savršeno, sve ostalo se ne računa. Obično su to deca prezahtjevnih roditelja koji izražavaju „ljubav“ samo ako je dete najbolje, što stvara možda socijalno uspješne, ali nezadovoljne pojedince.
/VLADARKA.NET/
